سه شنبه ۰۲ اردیبهشت ۱۳۹۳
به گزارش «فولاد نیوز»، این روزها با نوسان قیمت‌ها، قانون هدفمندكردن یارانه‌ها و احتمال افزایش هزینه تولید همچنین شرایط خاص تقاضا، این بازار مهم با نوسانات پیچیده‌ای روبه‌رو شده است. با توجه به قیمت‌های بالای فعلی همچنین ركود تقاضا، شرایط عمومی اجرای قانون هدفمندكردن یارانه‌ها تاثیر بسزایی بر این بازار خواهد داشت كه نیاز به تحلیل و تفسیر دارد.
در چه شرایطی هستیم:
بازار فولاد در شرایط مطلوبی قرار ندارد. از سویی قیمت‌ها مدتی است كه در مسیر افزایشی قرار داشته ولی حجم تقاضای موثر (نه حجم خرید سفته‌بازی و معامله داخل بازار) بسیار كم است. از سوی دیگر بازار فولادهای ساختمانی به تبع ركود نسبی بازار املاك راكد است. در ماه‌های قبل، قیمت غالب انواع مصنوعات فولادی بسیار پایین بوده تا جایی كه واردات ارزش اقتصادی خود را گاهی كاملا از دست می‌داد. به این دلیل و به دلیل نبود تقاضای واقعی نمی‌توان به طور دقیق گفت كه موجودی انبارها برای روزها و ماه‌های آینده كافی است یا خیر؛ چراكه تاكنون حجم تولید داخلی به ندرت توانسته نیاز بازار را تامین كند. در چند ماه گذشته یكی از مهم‌ترین دلایل این افزایش قیمت‌ها نیز كاهش موجودی واقعی بود. البته ضعیف بودن تقاضا تاكنون حجم واقعی موجودی انبارها را علنی نكرده است. فولادهای صنعتی نیز شرایط جذابی ندارد، زیرا آمارها از رشد اقتصادی مطلوبی حكایت نمی‌كند. از سویی موجودی انبارها به خصوص برای فولادهای صنعتی بسیار كم بوده و به تبع قیمت‌های پایین، در طول ماه‌های قبل واردات به ندرت صورت گرفته كه اوضاع را وخیم‌تر از فولادهای ساختمانی كرده است. با توجه به كمتر بودن تقاضای صنعتی از انواع ساختمانی رشد قیمت‌ها در این بازارها كمتر بوده و هنوز پتانسیل افزایش بیشتر قیمت‌ها در این انواع وجود دارد.
تاثیر قانون هدفمند كردن یارانه‌ها بر بازار فولاد
در بازار همیشه مهم‌ترین فاكتور اثرگذار، قیمت بوده و هست. قیمت را نیز تابعی از شرایط عمومی عرضه و تقاضا می‌دانیم. برای تحلیل كلی شرایط قیمت‌گذاری، باید روند عمومی عرضه و تقاضا را توأمان بررسی كنیم. در این بین جایگاه قانون هدفمندكردن یارانه‌ها بسیار خطیر است و به‌صورت مجزا بررسی می‌شود.
شرایط عرضه:
شرایط عرضه را حجم و قیمت تمام شده عرضه می‌دانیم، بنابراین باید هر دو را مد نظر قرار داد. در‌خصوص قیمت تمام شده، قیمت مواد اولیه، سوخت، سایر هزینه‌ها به خصوص هزینه حمل‌و‌نقل را نیز لحاظ می‌كنیم.
شرایط عمومی تولید:
با توجه به قیمت تمام شده و تاثیر قانون هدفمند كردن یارانه‌ها و افزایش قیمت سوخت؛ قیمت تمام شده تولیدكنندگان را به دو گروه اصلی تقسیم می‌كنیم: اول كارخانه‌های بزرگ تولید فولاد خام و محصول نهایی از مواد معدنی از جمله ذوب‌آهن اصفهان یا فولاد مباركه و... و دوم كارخانه‌های فرآوری و نورد از جمله نورد فولاد قزوین یا گالوانیزه كاشان یا فروگیلان.
تولیدكنندگان گروه اول آن دسته كه از كوره بلند استفاده می‌كنند همچون ذوب‌آهن اصفهان، تاثیر ناچیزی از این طرح می‌پذیرند، زیرا قیمت سنگ‌آهن به طور سالانه تعیین شده و كسری از قیمت فولاد است. زغال‌سنگ نیز شرایط مشابهی دارد و حتی واردات كك به‌صورت مستقیم از خارج نیز ارتباطی با طرح هدفمندكردن یارانه‌ها ندارد. در‌خصوص هزینه حمل نیز با توجه به تحویل محصول درب كارخانه (هزینه حمل به خریدار باز‌می‌گردد) و حمل‌و‌نقل مواد اولیه از طریق راه آهن (كه مستقیما توسط دولت قیمت‌گذاری می‌شود) تاثیر این طرح را می‌توان ناچیز برشمرد.
در مورد واحدهای احیای مستقیم با توجه به سوخت غالب آنها كه گاز طبیعی است این طرح تاثیر بیشتری دارد. بنابراین این افزایش دقیقا بر قیمت تمام شده با یك ضریب تعدیل دخالت خواهد داشت. البته در قیمت تمام شده فولاد خام در واحدهای احیای مستقیم، نوسان قیمت گاز طبیعی به نسبت چندان موثر نیست. در مورد سایر هزینه‌ها نیز شرایط یكسانی وجود دارد. خروجی این رخداد افزایش 2 درصدی قیمت ورق‌های فولاد مباركه در بورس كالا برای روز دوشنبه بود.
گروه دوم یعنی كارخانه‌های نورد و فرآوری، شرایط سخت‌تری دارند. قیمت تمام شده شمش و اسلب افزایش خواهد یافت. زیرا قیمت برق در كوره‌های القایی و قوس افزایش پیدا می‌كند. این قیمت هم اكنون نیز بسیار بالاست. از سویی هزینه حمل برای حمل مواد اولیه با كامیون برای آنها گرانتر از دیگران است. در فرآیند تولید و كوره‌های پیش گرم كن هم سوخت غالب، گاز طبیعی است. هر میزان افزایش حاملهای انرژی به خصوص گاز طبیعی و گازوئیل از دو سو افزایش قیمت را بر این واحدها اعمال می‌كند. از سویی با توجه به هزینه حد فاصل بین شمش و میلگرد، باید افزایش این فاصله را هشدار داد.
نهایتا و در‌خصوص عرضه و تزریق كالاهای موجود خریداری شده به بازار شرایط مطلوبی وجود ندارد. حجم واردات در ماه‌های قبل كاهش چشمگیری داشته ولی عنوان می‌شود كه موجودی انبارها مطلوب است. با توجه به تقاضای ضعیف فعلی، موجودی واقعی خود را به‌صورت روشن نشان نداده و نمی‌توان به حجم موجودی انبارها چندان امیدوار بود. بسیاری از این حجم‌ها نیز قبلا و به‌منظور كسب سود خریداری شده كه می‌تواند برای آینده بازار خطرناك باشد. همیشه سفته بازی برای كل بازار خطرناك است.
هزینه حمل‌و‌نقل:
با توجه به تاثیر بالای هزینه حمل بر قیمت فولاد به‌صورت نسبی می‌توان هر میزان افزایش قیمت سوخت را بر افزایش هزینه حمل موثر دانست. با احتساب قیمت تمام‌شده برای مشتری لازم است تا دو تغییر قیمت یعنی هزینه تولید درب كارخانه و هزینه حمل درب پروژه یا كارخانه را لحاظ كرد. افزایش قیمت هزینه حمل (با كامیون) برای مواد اولیه (قراضه، شمش، اسلب، آهن اسفنجی و...) در وهله اول و حمل تا مقصد در وهله دوم را لحاظ می‌كنیم.
برآیند عمومی شرایط عرضه و قیمت تمام شده كالاها
در نهایت افزایش قیمت تمام شده انواع مصنوعات فولادی تولید داخل را باید سرنوشت محتوم این طرح دانست كه كمترین تاثیر را بر كوره‌های بلند با سوخت زغال‌سنگ دارد. سپس واحدهای احیای مستقیم و نهایتا و از همه بیشتر واحدهای نورد. البته این افزایش قیمت تمام‌شده می‌تواند بر افزایش قیمت نهایی موثر باشد ولی به هیچ عنوان نمی‌توان آن را افزایش قیمت قلمداد كرد. با توجه به افزایش قیمت ارزهای خارجی و شرایط سخت تخصیص ارز در روزها و هفته‌های قبل، قیمت تمام شده محصولات وارداتی نیز با افزایش روبه‌رو خواهد بود.
شرایط تقاضا:
مهم‌ترین فاكتور در تقاضا شرایط عمومی بودجه‌های عمرانی دولتی و بازارهای داخلی است. هم اكنون بازار ملك در ركودی مثال‌زدنی قرار دارد و بسیاری از واحدهای نیمه‌ساز هنوز وارد چرخه معامله نشده‌اند. به جرات می‌توان گفت كه تقاضای موثر مسكن ناچیز است و نمی‌توان به افزایش شدید آن امیدوار بود. با توجه به تلاش دولت برای كاهش نقدینگی به طرق مختلف از جمله افزایش سود سپرده‌ها، فروش اوراق مشاركت، حمایت مجدد از بورس، تلاش برای عدم افزایش حجم نقدینگی و كاهش رشد آن، تضعیف نسبی بودجه‌های عمرانی و... انتظار رخداد غیرمنتظره‌ای برای افزایش تقاضای موثر نداریم. در‌خصوص فولادهای صنعتی نیز شرایط این‌گونه است. با توجه به اعلام دولت مبنی بر حمایت از تولید و بالاخص حمایت از واحدهای صنعتی می‌توان به این افزایش امید بیشتری داشت ولی در كوتاه مدت شرایط یكسانی با بازار فولادهای ساختمانی دارد.از سویی با توجه به نزدیكی به ماه‌های گرم سال، انتظار افزایش تقاضای فصلی برای فصول گرم وجود دارد كه می‌تواند به بهبود شرایط كمك كند ولی نخواهد توانست ركود این بازار را به‌صورت كامل بشكند. در این میان باید مد نظر داشته باشیم كه قیمت‌های فعلی بالاترین قیمت‌های ثبت شده در ماه‌های اخیر است.
در‌خصوص تقاضای سفته بازی نیز باید گفت كه این تقاضا وجود دارد ولی با توجه به برخی سیاست‌های انقباضی و دورنمای ضعیف تقاضا نمی‌توان به عمق و زمان طولانی برای این نوع تقاضا امیدوار بود. هم اكنون بانك‌ها سود بهتری از سفته بازی فولاد می‌دهند و این شرایط برای روزهای آینده سخت‌تر نیز خواهد شد.
به عنوان جمع‌بندی، تقاضای كلی (تقاضای واقعی و سفته بازی) در بازار فولاد عمق چندانی ندارد و حداقل برای چند هفته آینده و قبل از خودنمایی تقاضای فصلی، امیدی به بهبود سریع تقاضا نداریم. به نظر نمی‌رسد بازار ملك یك‌شبه روی رونق به خود ببیند.
برآیند كلی شرایط:
در شرایط فعلی قیمت‌ها در بازار فولاد در سطوح بسیار بالایی قرار دارد و به نظر می‌رسد این روند افزایشی ادامه‌دار باشد. بدون احتساب شرایط اجرای قانون هدفمند كردن یارانه‌ها، به جرات می‌توان گفت كه در شرایط ركود بازار مسكن این قیمت‌ها مشتری را فراری می‌دهد. می‌توان افزایش قیمت ارز در بازار غیررسمی را به عنوان دلیلی برای افزایش قیمت‌ها به مشتری ارائه كرد ولی اینكه پذیرفته شود و معامله ثبت شود مطلب دیگری است. دورنمای عمومی نیز چندان از این شرایط قیمتی حمایت نمی‌كند. در این شرایط افزایش قیمت حاملهای انرژی و افزایش قیمت دستمزد و بالا رفتن هزینه تولید تنها دلیل افزایش قیمت‌ها است. از سویی هم‌اكنون سود بسیاری از تولیدكنندگان بالاخص تولیدكنندگان بزرگ‌تر بسیار بالاست و افزایش قیمت تمام شده تاثیر چندانی بر سودآوری آنها ندارد. البته به نظر می‌رسد این شرایط جدید، انرژی مضاعفی به بازار برای افزایش قیمت تزریق كند ولی در این شرایط نمی‌تواند چندان عمیق باشد. تا فصل آغاز تقاضای فصلی باید منتظر صعود و سقوط‌های ممتدی باشیم.
تداوم رفت و برگشت قیمت مقاطع در بازار غیر رسمی
گروه بورس كالا- حدیث موسوی: صعود روز گذشته قیمت‌ها در بازار فولاد در شرایطی كه سمت تقاضا فاقد هرگونه محرك و نشانه‌های مثبت از رشد حجم معاملات بود، باز هم نشان داد كه این بازار در تعیین مسیر و روند اصلی خود دچار سردرگمی است و بیش از آنكه تحت تاثیر واقعیات اقتصادی حركت كند، متاثر از شایعات و آثار روانی مربوط به یكسری اخبار جهت خود را تغییر می‌دهد.
طبق این گزارش، روز دوشنبه اغلب فولادسازان خصوصی از جمله فولاد خراسان، فولاد شیراز، ظفربناب، فولاد اهواز، بردسیر كرمان و نوردكاران دیگر در بازه 5 تا 30 تومان نرخ میلگردهای تولیدی را در اكثر سایزها افزایش دادند تا در سطح بازار فولاد تهران و شهرستان‌ها نیز قیمت نهایی آهن‌آلات تا ساعات پایانی معاملات این روز، نسبت به متوسط قیمت روز یكشنبه تا سقف 5/4 درصد بیشتر باشد.
به اعتقاد یكی از كارگزاران بورس كالا، تنها دلیل مشخص و روشن برای افزایش نرخ آهن‌آلات در این روز را شاید بتوان افزایش نرخ دلار در بازار غیررسمی تا رقم 3217 تومان عنوان كرد؛ چراكه روز یكشنبه متوسط نرخ این ارز رایج در مبادلات حدود 3170 تومان بود كه به این ترتیب افزایش تقریبی 50 تومانی را میانه معاملات روز دوشنبه یافته بود.
این كارگزار در پاسخ به این سوال كه آیا مبادلات انواع ورق فولادی بورس كالا و افزایش نرخ پایه این محصولات نیز در افزایش قیمت‌ها در بازار فولاد تاثیر گذار بوده است یا خیر گفت: روند معاملات محصولات فولادی روز یكشنبه تالار صنعتی بورس كالا قدرت بیشتری برای اثرگذاری بر سطوح قیمت‌های مقاطع موجود در بازار فولاد را داشت، اما این چنین نشد و شاهد بودیم نرخ آهن‌آلات در نهایت توانست تا یك درصد در بازار غیررسمی رشد كند، بنابراین احتمالا بازار با یك روز تاخیر قیمت‌های خود را نسبت به معاملات بورس كالا تعدیل كرده است. مضاف بر اینكه معاملات انواع ورق فولاد مباركه در روز دوشنبه به گونه‌‌ای پیش رفت كه حدود 75 درصد از تقاضای موجود برای ورق‌ها به خوبی پوشش داده شد و نرخ نهایی چندان افزایش نیافت، به این جهت نمی‌توان علت صعود قیمت مقاطع در روز گذشته را ناشی از این عامل دانست.
البته نباید در این میان نادیده گرفت كه روز گذشته همچنین معاون اجرایی رئیس‌جمهور از قطعی شدن نرخ سه حامل انرژی پرطرفدار تا سه روز آینده سخن گفت و اعلام كرد: تا دو یا سه روز آینده قیمت بنزین، گازوئیل و CNG اعلام خواهد شد و سعی می‌شود در سه ماهه نخست امسال قیمت‌ها بر مبنای سال گذشته باشد.
این خبر هرچند به معنی تثبیت نرخ این حامل‌ها در قیمت‌های فعلی و عدم افزایش چندان هزینه حمل‌و‌نقل تا ابتدای تیرماه بود، اما در شرایطی كه بازار به اخبار مربوط به هدفمندی یارانه‌ها واكنش نشان می‌دهد، بهانه دیگری برای رشد قیمت‌ها در این روز به شمار می‌رفت.
محمد حسین بابالو
منبع: دنیای اقتصاد